"Mowa otwiera drzwi,
które wcześniej były przed dzieckiem zamknięte"
Barry J. Wadsworth
Wiek przedszkolny to szczególny okres w życiu dziecka, o silnie naznaczonej aktywności poznawczej wyrażającej się potrzebą wrażeń zmysłowych, emocjonalnych i intelektualnych. Dziecko w tym okresie rozwojowym jest chłonne i podatne na oddziaływania wychowawcze. To moment pobudzania procesów rozwojowych do optymalnej aktywizacji dzieci przez wykorzystanie ich własnej inicjatywy, zainteresowań, zaciekawienia i potrzeb.
Umiejętność językowa jest elementem bardzo ważnym w sprawnym funkcjonowaniu społecznym i nauczaniu szkolnym. Wszyscy dobrze wiemy, jak wielkim ułatwieniem dla człowieka, w każdym okresie jego życia, jest umiejętność poprawnego, swobodnego i ładnego sposobu wypowiadania swoich myśli. Ułatwia to kontakty z rówieśnikami, kontakty zawodowe i towarzyskie, a niekiedy decyduje nawet o powodzeniu życiowym człowieka.
Przykłady działań podejmowanych z dziećmi sprzyjających rozwijaniu kompetencji językowych:
- „Poranki logopedyczne” – codzienne zabawy z dziećmi ukierunkowane na wzmacnianie narządów mowy poprzez „zabawy z językiem”,
- ćwiczenia aparatu mowy i ćwiczenia ortofoniczne z planszową grą logopedyczną,
- zabawy logorytmiczne, będące ćwiczeniami muzyczno- ruchowymi i słowno-ruchowymi, a ich składnikiem wiodącym jest rytm,
- „Gimnastyka buzi i języka z Panem Języczkiem”
- zabawy logopedyczne z chrupkami kukurydzianymi,
- zabawy logopedyczne z wykorzystaniem małych lusterek
- ćwiczenia mimiczne z wykorzystaniem obrazków,
- zabawy dźwiękonaśladowcze,
- również ćwiczenia oddechowe z wykorzystaniem : kolorowe piórka, paski bibuły, dmuchanie przez słomki na waciki lub małe pompony dekoracyjne, plastikowe rurki do napojów- "Deszczowe chmurki", dmuchanie na piłeczki pingpongowe, na serwetki, czy pompony wykonane z gazet, nauka oddechu przeponowego,
- ćwiczenia słuchowe: rozróżnianie głosek na początku i końcu wyrazu, rozróżnianie dźwięków, dopasowywanie dwóch takich samych dźwięków przy wykorzystaniu kubeczków dźwiękowych, ćwiczenia w prawidłowej wymowie głosek : s,z,c, dz, sz, rz, cz, dż, r
- Zabawy tematyczne – dzięki „wchodzeniu” w odpowiednie role dzieci słowami odtwarzają swoje doświadczenia;
- Gry i zabawy dydaktyczne, zagadki, historyjki obrazkowe - wzbogacają między innymi słownik czynny dzieci, pozwalają na kształtowanie samodzielności myślenia, wyobraźni oraz spostrzegawczości, prawidłowe budowanie zdań i dłuższych wypowiedzi,
- Czytanie książek, opowiadań, słuchanie audycji radiowych, nagrań utworów literackich sprzyja rozwijaniu percepcji mowy,
- Praca z ilustracją, książką, inscenizacje bajek - prowokuje dzieci do mówienia, wzmacnia spostrzegawczość oraz zachęca do analizowania i oceniania sytuacji.
Kształtowanie języka - to proces ciągły i wielostronny. Jest to również jeden z celów wychowania przedszkolnego, jako przygotowanie dziecka do podjęcia nauki w szkole - rozwinięcie w nim wszystkich możliwości, zwłaszcza takich, które pozwolą mu łatwo kontaktować się z otoczeniem, rozwiązywać problemy, z którymi się zetknie, wykorzystywać wiedzę w nowych zadaniach.